توحيد كلمه و همگرايي جهان اسلام

سال جديد را با تسميه مبارك و حكيمانه مقام معظم رهبري به نام اتحاد ملي و انسجام اسلامي شروع كرده ايم. بدون ترديد اين نام گذاري با يك بصيرت و نگاه جامع و تحليلي همه جانبه شرايط و عوامل محيطي در عرصه داخلي و خارجي انجام گرفته است. در اين راستا يكي از حياتي ترين نيازهاي جهان اسلام توحيد كلمه و تقويت همگرايي مسلمانان است. انسجام اسلامي اقتضا مي كند صاحب نظران و انديشمندان مسلمان به ساز و كارهاي وحدت و تأليف قلوب باتوجه به شرايط حساس جهان اسلام كه دشمنان تشديد تفرقه و تضادهاي داخلي مسلمانان را سرلوحه فعاليتهاي خصمانه خود قرار داده اند، بيشتر بينديشند. مقاله حاضر توسط نگارنده با چنين رويكردي قبل از پايان سال85 در آخرين شماره از فصلنامه حضور درج گرديده است. باتوجه به نام گذاري سال جديد به اتحاد ملي و انسجام اسلامي و لزوم توجه به اين سنخ مطالب بر آن شديم تا اين نوشتار را به نظر خوانندگان محترم برسانيم

نقش وحدت در جوامع انساني

به استناد واقعيتهاي تاريخ جوامع بشري و آنچه كه تجربه و دانش اجتماعي بشر بدون هيچ اختلاف نظري بر آن گواهي مي دهد در تمامي ادوار تاريخ، «وحدت» حول هدفهاي مشترك، همواره به مثابه بنيادي ترين عامل موفقيتهاي جوامع انساني شناخته شده و كاركردي بي بديل داشته است تا حدي كه به يقين بايد گفت هيچ كاميابي و توفيقي در هيچيك از تحولات سياسي و اجتماعي پديد نيامده و نخواهد آمد مگر آنكه پيش از آن افرادي با اهداف معين براي نيل به مقاصد مشترك متحد شده باشند.

توحيد ركن اسلام و ايمان

به لحاظ اعتقادي نيز «توحيد» ركن ايمان و اسلام است و در حوزه مسائل اجتماعي در انديشه اسلامي، «توحيد كلمه» و اعتصام به حبل الله، يك دستورالعمل هميشگي قرآن است: و اعتصوا بحبل الله جميعاً ولا تفرقوا. جدايي صفوف مسلمانان و تفرقه؛ نشانه رخنه شيطان و تأثير وسوسه هاي شيطاني است. وحدت حول هدفها و معتقدات مشترك نه تنها وظيفه ديني مسلمانان با هر سليقه و مذهبي است بلكه دعوت تمامي ابناي بشر به اتحاد، بر محور ايمان به خداي يگانه فرمان قرآن كريم است: قل تعالوا الي كلمه سواء بيننا و بينكم. خداي متعال در قرآن كريم «تأليف قلوب» و وحدت را نعمت بزرگ الهي و عامل اساسي پيروزيهاي شگفت انگيز مسلمانان در صدر اسلام معرفي كرده و در تذكاري انذارگرانه مي فرمايد: «واذكروا نعمه الله عليكم اذ كنتم اعدائاً فألف بين قلوبكم فاصبحتم بنعمته اخواناً و كنتم علي شفا حفره من النار فانقذكم منها (بياد آوريد نعمت خداوند را بر شما هنگامي كه دشمنان هم بوديد و خداوند قلبهاي شما را به يكديگر نزديك نمود و بدينسان براثر اين نعمت الهي برادران يكديگر شديد- درحالي كه پيش از آن بر حفره اي از آتش- دشمني و اختلاف- قرار داشتيد و خداوند شما را نجات داد.)

نقش وحدت در پيروزي و تداوم انقلاب

در تاريخ انقلاب اسلامي نيز ما به رأي العين معجزه باور نكردني وحدت را ديديم. پيروز نشديم مگر آنگاه كه تمام قوميتها و گرايشها و احزاب و اقشار مختلف ملت از زن و مرد، شهري و روستايي همه يكصدا و يكدل در پيروي از هدفها و آرمانهاي متعالي رهبري انقلاب اسلامي، امام راحل متحد و هم آوا شديم. اتحاد، رمز پيروزي، رمز ماندگاري دستاوردهاي پيروزي و بطور كلي رمز بقاي ملتها و تمدنهاست. پيروزي انقلاب اسلامي در ايران بطور بي سابقه اي همدلي بين ملتهاي مسلمان را براي ايجاد هويت امت بزرگ اسلامي و بازيابي مجد و تمدن اسلامي پديد آورد. صدها ميليون نفوس پيروان آئين پيامبر رحمت(ص) عليرغم نژادها و رنگها و زبانها و مذاهب مختلف در اقصي نقاط جهان پس از چندين قرن تحقير و از خود بيگانگي هم اينك در تدارك بازسازي هويت از دست رفته خويش اند. آهنگ اين خيزش عظيم به سمت رهايي از وابستگيهاست. آمريكا، اروپا، شرق و غرب و قدرتهايي كه سالها با انواع دسيسه ها آتش اختلافات فرقه اي و تجزيه طلبيها و جنگهاي داخلي را در ممالك اسلامي برافروختند و درپي آن با استقرار دولتهاي وابسته و خودفروخته به چپاول منابع عظيم سرزمينهاي اسلامي پرداخته بودند اينك خطر را به درستي احساس كرده اند.

بيداري اسلامي و شكست توطئه هاي دشمنان

موج بيداري اسلامي، حساسترين منطقه ژئوپلتيك جهان اسلام يعني ايران بزرگ را از چنگال آمريكا نجات داد. 28سال است كه آمريكا و غرب در فرونشاندن فرياد استقلال خواهي و عزت مداري ايران ناكام مانده است. خيزش عمومي در جهان اسلام براي آزادي و رهايي با بهره گرفتن از تجربه هاي موفق انقلاب اسلامي و حمايتهاي معنوي جمهوري اسلامي فراگير شده است. آخرين حلقه از توطئه هاي زنجيره اي غرب به سركردگي آمريكا در لشكركشي گسترده نظامي به سرزمينهاي اسلامي كه درپي بازيهاي كثيف و خودساخته اي همچون روي كار آوردن طالبان در افغانستان و انفجار مركز تجاري نيويورك و تحريك و بازي دادن صدام معدوم در حمله جنون آميز به كويت به وقوع پيوست هم اكنون به بن بست رسيده و نشانه هاي شكست خفت بار جنگ افروزان كاخ سفيد در افغانستان و خصوصاً لبنان و عراق آشكار شده است.

تشديد اختلافات فرقه اي و مذهبي

در تلاش براي برونرفت از باتلاقي كه آمريكا و انگليس و همپيمانان آنها در منطقه خاورميانه و عراق گرفتار شده اند، سناريوي تازه اي را به اجرا گذارده اند. در تنظيم و اجراي اين سناريو، انگليسيها از تجربه حضور نكبت بار و طولاني مدت استعمارگرانه خويش در ممالك اسلامي و خصوصا خاورميانه بهره كافي گرفته اند. محور اين سناريو بر رويكرد گسترده و همه جانبه به سياست تشديد اختلافات فرقه اي و تفرقه ها و جدالهاي به ظاهر مذهبي و تحريك احساسات مذهبي در مقابل هم كيشان است. هرچند كه اين سياست استعماري داراي سابقه اي كهن و سرشار از تلخيها و گرفتاريهاي فراوان در جهان اسلام بوده و هست اما با استناد به شواهد فراوان، آمريكا و انگليس از سال گذشته درپي ناكاميها در لبنان و عراق و افغانستان بر اجراي اين سياست با سرمايه گذاري هنگفت سياسي و نظامي و خصوصاً تبليغاتي و فرهنگي متمركز شده اند. طراحي عمليات انفجارهاي جنايتكارانه در مراسم و اماكن مذهبي، ترور چهره ها و شخصيتهاي برجسته ديني، تبليغ نزاع بين شيعه و سني، دامن زدن به اختلافات مذهبي و قومي در بين اقليتهاي مذهبي در كشورهاي مختلف، صدور بيانيه هاي تكفيري و اهانت آميز توسط آخوندهاي درباري عليه پيروان ديگر گرايشهاي مذهبي، موج گسترده تدوين و انتشار كتابها و جزوات تفرقه افكنانه توأم با نسبتهاي دروغ به فرقه هاي اسلامي براي تحريك احساسات ساير مسلمانان از جمله برنامه هاي اين سناريو مي باشد. علاوه بر گروهها و گروهكهايي كه در ارتباط با سازمانهاي جاسوسي و امنيتي آمريكا و اسرائيل و انگليس رسماً به اجراي اين طرحها مي پردازند بايد گفت متأسفانه بخشي از لشكر بي جيره و مواجب اين طرح خائنانه را نيروهايي تشكيل مي دهند كه از روي جهالت در دام توطئه هاي دشمنان اسلام و مسلمانان افتاده اند.

مبرمترين نياز جهان اسلام

بنابر آنچه كه گفته شد امروز جهان اسلام در مقابله با سياست جديد آمريكا و غرب به نداي دل انگيز قرآني «وحدت» بيش از هر زمان ديگري نيازمند است. وظيفه نخبگان، روحانيون و مبلغان ديني و عموم پيروان آئين پيامبر اعظم(ص) و محبان اهل بيتش دشوار و سنگين است. هر كس كه در مقابل جهاد عظيم پيامبر بزرگ اسلام و صبر بي مانند امام علي(ع) و رشادتها و شهادتها و مظلوميتهاي پيشوايان ديني احساس مسئوليت مي كند مي بايست در روشنگري نسبت به اين توطئه دشمنان اسلام ايفاي مسئوليت كند. امروزه هر صدا و ندايي كه از آن آهنگ تشديد اختلافات مذهبي برخيزد و موجب كينه و دشمني پيروان خاتم انبيا(ص) گردد با هر شعار و بهانه اي كه باشد قطعاً اقدامي است خلاف شرع و خلاف مصالح مسلمانان و در راستاي منافع دشمنان اسلام. خوشبختانه با تيزبيني رهبر دورانديش انقلاب اسلامي و عموم نيروهاي متعهد و نخبگان جهان اسلام موج مقابله با اين توطئه آمريكايي انگليسي چندي است كه آغاز گرديده است و مطمئناً در اين عرصه نيز تير دشمنان به سنگ خواهد خورد.

وحدت جهان اسلام از ديدگاه امام راحل(ره)

در پايان اين نوشته، فرازهايي درباره لزوم وحدت جهان اسلام از سخنان بزرگمردي كه با ايمان واقعي به «توحيد كلمه» عملاً معجزه «وحدت» را در مواجهه موفق با انواع توطئه هاي دشمنان اسلام و ايران به اثبات رسانيد، نقل مي شود تا گواه و حجتي باشد بر آنان كه در مقابل مسائل جهان اسلام احساس مسئوليت مي كنند:
«اي مسلمان جهان و اي پيروان مكتب توحيد! رمز تمام گرفتاريهاي كشورهاي اسلامي، اختلاف كلمه و عدم هماهنگي است و رمز پيروزي، وحدت كلمه و ايجاد هماهنگي است كه خداوند تعالي در يك جمله بيان فرموده: «واعتصموا بحبل الله جميعاً ولا تفرقوا. «اعتصام به حبل الله» بيان هماهنگي جميع مسلمين است. همه براي اسلام و به سوي اسلام و براي مصالح مسلمين، و گريز از تفرقه و جدايي و گروه گرايي- كه اساس همه بدبختيها و عقب افتادگيهاست».
امام خميني، 7/7/1358
«برنامه ما برنامه اسلام است، وحدت كلمه مسلمين است، اتحاد ممالك اسلامي است، برادري با جميع فرق مسلمين است در تمام نقاط عالم، هم پيماني با تمام دول اسلامي است در سراسر جهان؛ مقابل صهيونيست، مقابل اسرائيل، مقابل دول استعمارطلب.»
امام خميني، 15/3/1343
«جاي ترديد نيست كه وظيفه يك نفر مسلماني كه در دورترين نقطه هاي جهان به سر مي برد همان وظيفه اي است كه خلق مسلمان فلسطين امروز به آن مسئول است، مسلمانان به مثابه دست واحدند و همه در مسئوليت عمومي يكسانند. تفرقه جويي و نژادپرستي در كار نيست و بين ملتهاي اسلامي هيچ گونه امتيازي وجود ندارد، جز تقوا و پرهيزگاري، گراميترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست.»
امام خميني، 19/7/1347
«اين تفرقه در بين مسلمين است كه باعث شده است كه اجانب بر ما تسلط پيدا بكنند. اين تفرقه مسلمين است كه از اول با دست اشخاص جاهل تحقق پيدا كرد، و الان هم ما گرفتار هستيم. واجب است بر همه مسلمين كه با هم باشند.»
امام خميني، 17/11/1357
«اگر مسلمين به حسب امري كه خداي تبارك و تعالي فرموده است واعتصموا بحبل الله جميعا و لاتفرقوا اگر به همين يك امر و نهي عمل مي كردند، تمام مشكلاتشان- مشكلات سياسي، اجتماعي و اقتصادي شان، رفع مي شد؛ و هيچ قدرتي نمي توانست با آن مقابل كند. لكن مع الاسف به واسطه غفلت بعضي و عدم توجه بعضي و تغافل بعضي، از اين امر محروم ماندند؛ و تا اين امر الهي تحقق پيدا نكند، بايد مسلمين انتظار گرفتاريهاي بيشتر داشته باشند.»
امام خميني، 26/4/1358
«همان طور كه همه مي دانيم، در سده هاي اخير آتش افروز اين معركه خطرناك قدرتهاي جهانخوار شرق و غرب مي باشند، كه از وحدت بيش از يك ميليارد مسلمان وحشت دارند، و با تمام قوا، مستقيماً يا به دست عمال منحرف خود، به اين اختلافات دامن مي زنند، تا بر مقدرات مسلمانان جهان مسلط و بر آنها حكومت نمود و ذخاير بي پايان آنان را چپاول نمايند.»
امام خميني، 28/4/1364
«دولت و ملت ايران به تبعيت از احكام اسلام با تمام كشورهاي اسلامي به حكم اخوت منصوص در قرآن مجيد مي خواست دست برادري دهد تا با وحدت كلمه و اتحاد بين تمام مسلمين از شر قدرتهاي بزرگ سلطه گر و توطئه هاي ابرچپاولگران كشورهاي اسلامي خلاص شوند. و همه ديدند كه اتحاد بين يك قشر كوچك 35ميليوني با تمسك به قرآن مجيد و اسلام عزيز چه معجزه اي آفريد؛ و تمام قدرتهاي بزرگ و كوچك پشتيبان محمدرضا مخلوع و قدرت عظيم رژيم سلطنتي را با شكست روبه رو كرد.»